Dzisiejszy dzień upłynął na górskich wspinaczkach. Pierwszym celem była nekropolia Pantalica czyli miejsce spoczynku kilku tysiecy osób (podobno 5 tys.) zamieszkujacych te tereny około XIII-VII wieku p.n.e Nazwa nekropolii pochodzi od nazwy masywu górskiego w ktorym były wykuwane grobowce -dzisiaj wygladajace troche jak dziury w serze. Idac drogą zastanawialismy sie co to za skała ze chciało  i udało im sie wykuć w nim tyle grobowców i prawdopodobnie jest to skała wapienna co tłumaczyło by bardzo wyslizgane stopnie.

Oprócz grobowców na tej trasie mozna zejsc do jaskini dei Pipistrelli (oczywiscie my zeszlismy bo miało być tam około 1000 nietoperzy …ale nie było. Albo sie schowały w ciemnym korytarzu ktory został zagrodzony gesta zelazna krata by turysci tam nie włazili). Była jeszcze jedna jaskinia (Grotta Trovata) ale nie bylismy przygotowani na czołganie się po ziemi wiec odpuściliśmy.

Tak samo ciekawa jak nakrepolia jest sam dojazd do niej. My wybralismy krętą i widokową droge od strony miasteczka Ferla.Chyba wszedzie w tym rejonie Sycylii są koscioly z piękną barokową fasadą ale tutaj zobaczylismy je az 4 stojace obok siebie! No i zagadka… po co im tyle kosciolow w malutkiej miescinie ktore stoja w odlegosci od siebie okolo 150 metrow?  (a 2 stały nawet na tym samym placu:). Moja teoria to rywalizacja jakis bogatych rodów lub klasztorów ktory z nich piekniejszy kosciół ufunduje 🙂 Bo w tamtych czasach klasztory były bardzo zamożne… A że główna ulica była tylko jedna to wybudowali je koło sobie 🙂

Po południu zaplanowaliśmy kanion Cava Grande. Wejscie i zejscie jest troche wymagajace ( czytaj: można sie zmeczyc bo trzeba najpierw zejsc 300 metrów w dół po dosyc stromym zboczu a poźniej z powrotem wejść). Na tą okoliczność zainstalowany jest prysznic na parkingu z ktorego niektorzy wedrowcy dzisiaj korzystali. Ale by zobaczyc kanion zdecydowanie warto sie troche pomeczyc. Na dole kanionu wije sie górska rzeka z kilkoma małymi kaskadami tworzac przeźroczyste jeziorka wykorzystywane przez turystów do kąpieli. Jak sie pozniej dowiedziałam (czyli juz po powrocie do domu) wszyscy tam bylismy nielegalnie bo wstep do kanionu został oficjalnie zamkniety przez wladze Sycylii  z powodu obsuniec skał w tym rejonie. Pewnie dlatego na poczatku szlaku trzeba przeskoczyc furtkę. Lokalne władze tego rejonu nie zgadzaja sie z ta „odgórną” decyzja i przymykaja oko na „nielegalna” turystyke. No i na szczescie bo mogliby nam wlepic calkiem spory mandat za wejscie do tego kanionu.

Zdecydowanie była to jedna w fajniejszych wycieczek. Przezornie zalozylam buty trekingowe ale dla takich co zlekcewaza trudnosci czeka ladowisko helikoperów w połowie trasy ( np. Tomek standardowo szedl w sandałkach.. no bo przeciez na Sycylii nie ma gór do wspinania 🙂 W czasach gdy wejscie do kanionu bylo „otwarte” kazdy turysta musial zarejestrowac swoje wejscie… i gdy nie zdazyl wyjsc przed 19 ruszala za nim ekipa poszukiwawcza. Teraz juz nawet nie ma budki tego straznika … W samym kanionie rosnie duzo roslin, wiekszosc z nich wyglada na dzikie zioła. Duzo kobiet wychodziłi z niego z naręczem jakis ziół. Jedne z nich wygladały jak koperek, ale koperkirm nie było. Mnie zainteresowała tabliczka z napisem Smilax (bardzo pomocne zioło np. wspomagajace leczenie boreliozy) ale poniewaz wokoło było mnóstwo roslin konia z rzeędem temu kto  zgadnie ktora z nich to kolcorośl. Teraz sprawdziłam na internecie i już wiem jak wygląda.

A na obiad pozostalosci po caponacie (całkiem niezle sie przegryzła przez noc) wspomagane tortellini  nadziewane gorgonzolą i orzechami wloskimi. Calkiem udana kombinacja 🙂

Dzisiaj powróciliśmy do XVIII wieku za sprawą dwóch lezacych blisko siebie miasteczek Noto i Ragusa, które słyną z pieknej zabytkowej barokowej architektury. Bardziej znane jest Noto – może dlatego ze jest łatwiejsze do zwiedzania. Wszystkie piękne budynki znajduja sie przy jednej ulicy ktorą mozna przejść w około 10 minut (choc i tak spotkalismy wycieczke mlodziezy włoskiej ktorzy te odległosci pokonywali tuk-tukami. Podobno zaden szanujacy sie Sycylijczyk nie chodzi nigdzie pieszo… wiec pewnie byli z Sycylii:) Taki układ starego miasta nie jest przypadkowy. Wiekszosc tych pieknych budynków została wybudowana po trzesieniu ziemi w 1693 roku, ktore to trzesienie zniszczyło wiekszosc miasta. Do odbudowy uzyto jednolitego materialu tufu wulkanicznego ktory ma przyjemny jasny kolor a w sloncu mieni sie na miodowo. Material ten jest niestety bardzo nietrwały wiec budynki wymagaja stałej renowacji.

Najbardziej okazała z zewnatrz jest oczywiscie katedra poprzedzona dlugimi schodami. Za to po wejsciu do srodka srodku wygladała …. jakby jej renowacje zakonczono dopiero kilka lat temu. Czysciutkie sciany, intensywne malowidła na suficie, wszystkie posagi uderzajaco białe. Wzbudziło to nasze podejrzenia ale dopiero widok postaci Jana Pawła II na witrazu na jednej ze scian potwierdził te domysły ze wszystko tutaj jest w miarę nowe. Okazało sie ze w roku 1990 roku bylo kolejne trzesienie ziemi  ktore naruszylo konstrukcje katedry i 6 lat pozniej zawaliła sie kopuła ( za dopuszczenie do tego skazano biskupa i glownego architekta na 1,5 roku w zawieszeniu). Jej odbudowywanie zajelo kolejne 10lat lat i dzieki temu mozemy zobaczyc papieza Jana Pawła II w tym kosciele w kilku miejscach: na witrazu, na obrazie oraz w jednej z kaplic znajduje sie szkic postaci papieza leżącego w trumnie. W całej Sycyli bardzo zauwazalny jest kult naszego papieza, spotykamy m.in jego pomniki, ulice i place nazwane jego imieniem. A ostatnio w malutkiej miejscowosci natknelismy sie na plac i park imienia Karola Wojtyły! Zdecydowanie Wlochy wyprzedzaja nas Polaków w upamietnieniu naszego Wielkiego Papieża.

No to teraz Ragusa. Spodziewałam sie ze bedzie podobna do Noto bo tez piekne barokowe koscioly z tufu ale… pozytywnie sie zaskoczyłam. Raguse nazywa sie miastem schodów i mostów bo składa sie z 3 odrebnych czesci polaczonych ze soba mostami: stare miasto zwane Ragusa Ibla (nawet bardzo stare bo załozone około 3tys, lat temu), Ragusa górna – to czesc miasta w ktorej zaczeto sie budowac po slynnym trzesieniu ziemi w 1693 roku i ta trzecia czyli dzisiejsze czasy. Zwiedza się oczywiscie tylko pierwsze dwie i tak kursujac po schodach w te i we wte najpierw mozna podziwiac stare miasto z gory a potem Raguse górną ze starego miasta.  Schody sa wszedzie na głównych szlakach komunikacyjnych i przechodza koło kosciołów nierzadko wbudowanych w inne zabudowania. Same wezwania tych kosciołów juz sa bardzo unikalne np. Najswiętszych dusz czyścowych albo kościół Matki Boskiej na schodach. Niestety nie dane nam było obejrzeć je od srodka bo zaczeła sie sjesta…i jak widac ksieza tez w tym czasie odpoczywaja.

W Ragusie sa dwie katedry – jedna na starym miescie druga w gornym miescie. Udało nam sie wejsc jedynie do jednej z nich pod wezwaniem sw. Jana Chrzciciela ale i tak nie znalazlam w  niej zęba sw. Jana ktory podobno jest tam przechowywany.

Druga katedra jest pod wezwaniem sw. Jerzego i tym samym udalo sie uhonorować drugiego oficjalnego patrona tego miasta.

Najbardziej charakterystycznym elementem tzw. baroku sycylijskiego ktory mozna podziwiac i w Noto i w Ragusie sa zdobienia elementów podtrzymujacych balkony przedstawiajace maszkary, potwory mityczne lub ludzi. Zreszta sami zobaczcie…tutaj jeden budynek „zdobiła” twarz szlachcica, żebraka i kupca.

No a dzisiaj na obiad mamy tradycyjna sycylijska caponate – czyli danie z pomidorow, baklazanow i selera naciowego.  Z własnej inwencji dodalam oliwki, z Tomka sugestii pikatna kielbase wloska (ktora smakuje jak hiszpanskie chorizoo)  i tym sposobem uzyskalismy cos na ksztalt naszego leczo 🙂

Jak dla mnie to najpiekniesze miasto na całej wyspie. Syrakuzy sa na obowiazkowej liscie kazdego turysty m.in ze wzgledu na park archeologiczny, w ktorym mozna podziwiac antyczny teatr grecki i amfiteatr rzymski, ktore znajduja sie od siebie „o rzut beretem”. Jednak bezsprzecznie same stare miasto mieszczace sie na wyspie Ortega jest rownie atrakcyjne do zobaczenia.

Przede wszystkim jest to miasto w ktorym na kazdym kroku czuje sie oddech historii. Po drugie wiekszosc zabytkowych budowli i kamienic jest zbudowana z jasnego kamienia co poza dodaniem uroku samej budowli sprawia wrazenie ze place wygladaja bardzo przestronnie (ja osobiscie jestem zauroczona tym jasnym kolorem zabytkow… i jak oni to robia ze one nie ciemnieją ?). Po trzecie jest tutaj naprawde czysto wiec przechadzanie sie waskimi uliczkami starego miasta nalezy do duzych przyjemnosci. No ale przechodzac juz do konkretów zacznijmy od katedry.

Tak wyglada z zewnatrz ( bogaty barokowy styl)

a tak wewnątrz

Pierwszy szok po wejściu katedry to jej bardzo surowy wyglad  i praktycznie brak ozdób na scianach ktore kieruja uwage widza na podswietlone kolumny wbudowane w sciany swiatyni. Jak sie okazuje sa to oryginalne kolumny ze swiatyni Ateny zbudowanej w tym miejscu okolo 500 lat p.n.e. I to wlasnie one robia caly nastroj tego wnetrza. W prezbiterium stoi jedynie skromny ołtarz a wszystkie pozostałe elementy potrzebne w kosciele takie  jak np. konfesjonały,  droga krzyzowa zostały umieszczone w kaplicy bocznej ktora sprawia wrazenie małego kosciola w kosciele. Wszystkie wejscia do kaplic w nawie bocznej sa zamykane czarnymi azurowymi bramami dzieki czemu wyglad głownego kosciola jest taki sredniowieczny. W jednej z kaplic jest przechowywana relikwia (kosc ręki) sw. Łucji z Syrakuz, ktora jest patronką tego miasta. Św. Łucja zyła na przełomie III i  IV wieku i w wieku 23 lat została scieta za to ze była chrzescijanka. Jak donosza przesłania gdy została pojmana za chrzescijanstwo i skazana na prostytucje wydlubala sobie oczy zeby sie oszpecić. Dlatego wiekszosc obrazów i figurek sw. Łucji zawiera  motyw oczu najczesciej trzymanych na tacy lub w kielichu.

Na tym samym placu co katedra znajduje sie kosciol sw. Łucji w ktorym na centralnym miejscu znajduje sie obraz Caravagia przedstawiajacy pogrzeb sw. Łucji. Poza tym na tym samym placu mozna  podziwiac pałac  oraz ratusz zaprojektowany przez znanego Sycylijskiego architekta przezywanego Jaszczur (bo byl wysoki i chudy), który jako swoj podpis zostawil w rogu budynku jaszczurkę. Ja jej niestety nie znalazłam 🙁

Najbardziej znaną postacią pochodząca i mieszkająca w Syrakuzach był Archimedes. Dla jego upamietnienia nazwano jego imieniem plac, ktory łatwo rozpoznac po charakterystycznej fontannie z trytonami (pół czlowiek, pół ryba) siedzacymi na rumakach lub rybach (zdjecie powyzej).

Opuszczajac wyspe Ortege kierujemy sie do parku archeologicznego i zaczynamy zwiedzanie od amfiteatru rzymskiego. Mmm…. wyglada na troche zapuszczony. Gdyby scieli  trawe może byłoby troche wiecej widac. Podobno to trzeci najwiekszy amfiteatr po Koleoseum i Weronie. Az trudno w to uwierzyć.

Za to teatr grecki troche dokładniej wybrukowali wiec nasze oczy cieszy pusciutki, bialy cud greckiej architektury.  Jestesmy przyzwyczajeni do tego, ze jak lezy kamien z pierwszych wiekow naszej ery to jest otoczony polmetrowa barierka aby nikt sie do niego nawet nie zblizyl. A tutaj mozna sobie po teatrze pochodzic, posiedziec i jedynie srodkowa czesc jest zagrodzona przed turystami  Co wiecej te kamienie wyglądaja tak jakby kolejne tysiaclecie miały przetrwac w niezmienionym stanie.

I ostatnia ciekawostka z ktorej znane sa Syrakuzy …to papirus. Rosnie tutaj sobie wzdluz rzeki Ciane … wiec pojechalismy go zobaczyc niedaleko zrodla tejze wlasnie rzeki. Rosnie rowniez w centrum Ortegi w sadzawce niedaleko morza. To zjawisko przyrodniczne jest o tyle niecodzienne, ze papierus rosnie przede wszystkim w Egipcie. Tutaj ktoryś z owczesnych wladcow go przywiózł i sie zadomowił. A tak wyglada w naturze

Taormina to najbardziej znany kurort na Sycylii. Swa sławę zawdzięcza znanym poetom i pisarzom ktorzy w swoich dziełach wychwalali jej położenie oraz później bogatym niemieckim turystom ktorzy za pobyt tutaj skłonni byli zaplacic duze sumy. W efekcie tej sławy Toarmina przezywa oblezenie jednodniowych turystów, ktorzy w drodze na Etne musza zaliczyc ten punkt obowiazkowy. Taki był i nasz pierwszy pobyt w Toarminie ( czyli w drodze na Etne) gdzie oprocz greckiego teatru antycznego zapamietalam jedynie przepychanie sie tłumu ludzi na waskich uliczkach. Dzisiaj byla wiec szansa na nowa odsłone tego miasta …bo przeciez jest juz poza sezonem.

Zacznijmy od teatru greckiego.  To co czyni szczegolnym te ruiny teatru zbudowanego w IV w p.n.e to ich polozenie w najwyzszym punkcie Taorminy, z pieknym widokiem na morze jońskie oraz z wulkanem Etna w tle. Dzisiaj niestety Etna wstydliwe schowała sie za chmurami ale i tak widok z tego miejsca jest naprawdę piękny. Z samego teatru ostały się głównie mury za widownia oraz czesc proscenium i tylnej sceny co podobno jest dużą rzadkoscia. Nas zaskoczyło to ze jest zbudowany z cegły co podobno dowodzi tego, ze był juz budowany w czasach rzymskich. I do dnia dzisiejszego utrzymuje dobra akustyke co jest wykorzystywane przy organizacji róznych festiwali i koncertów tutaj.

Wiele osób sie zachwyca uliczkami Taorminy. Na mnie osobiscie nie robia duzego wrażenia. Fakt są zadbane, czesto ukwiecone, ale po zobaczeniu uliczek w miasteczku Erice powiedziałabym, ze te tutaj sa takie typowo wloskie, nic nadzwyczajnego (Erice – sredniowieczne miasteczko, tez na Sycyli, tez chcemy je znowu zobaczyc). Po  skreceniu z glownej ulicy naznaczonej sklepikami mozna odkryc budynki ozdobione typowymi symbolami Sycylii takimi jak te ponizej (np. na ulicy Giardinazzo)

I nasze najwieksze odkrycie ( mowiac wprost trafilismy tam zupelnie przypadkowo schodzac juz na parking przy kolejce linowej) –  park botaniczny. Załozyla go jakas szkotka ktora „zesłano” tutaj by ukryc jej romans z Edwardem VI. Oprócz egzotycznych roslin znajduja sie tutaj dosyc dziwne drewniano-kamienne budowle, okolo 5 budynkow, ktore pomimo złego „stanu zdrowia” wygladaja bardzo bajkowo.

W drodze powrotnej z Taorminy usiłwalismy znaleźć kanion rzeki Alcantara. Jest on dosyc unikalny bo twarde skały granitowe zostaly wyrzezbione przez lawe. Rzeke znalezlismy, nawet jakis wodospadzik ale juz na poszukiwania kanionu nie starczylo czasu …

bo zblizal sie czas kolacji a miała byc w koncu pizza. Nieswiadomie zamowilismy pizze z salami i …z anchoisa  … ale i tak nam smakowała. Najpierw rzut okiem na cykl produkcyjny –  ta nasza to oczywiscie ta pierwsza, super duża 😉

Dzisiejszy dzień upłynał po znakiem zwiedzania katedr. Do tych najładniejszych na wyspie Sycylia zaliczają się właśnie te w Montreale i Cefalu. Nie są może największe ale mają najlepiej zachowane złote mozaiki prezentujące charakterystyczną  postac Chrystusa Pantokratora na górnej absydzie kościoła. Obraz Chrystusa w Cefalu podobno łączy w sobie wszystkie dominujace owcześnie kultury na Sycylii : wlosy blond jak u ludów Normanskich,  czarna broda jak u Arabów oraz prosty nos i waskie usta jak u Greków.

Najwiecej wrazen mozna jednak uzyskac w katedrze w Montreale. Wszystkie sciany pokryte sa mozaikami opowiadajacymi historie opisane w nowym i starym testamencie. Mozna zatem przesledzic stworzenie swiata, wygnanie Adama i Ewy, historie Kaina i Abla, Jakuba i jego zony Rebeki, historię arki Noego oraz sceny z zycia Jezusa Chrystusa.

To co zwraca również uwage to pieknie zdobiony sufit, ktory jest zupełnie inny w nawie glownej, bocznych oraz prezbiterium. Na ziemi jest piekna terakota z  subtelnymi wzorami rowniez z mozaiki ( troche na styl arabski). Gdzie człowiek zatem nie spojrzy jest na co patrzeć.

Bardziej stonowana, o lekko surowym klimacie jest katedera w Cefalu. Oprocz pieknie zachowanej zlotej mozaiki w absydzie ( podobna najstarsza i najlepiej zachowana na całej wyspie) i pieknie wyrzebionego prezbiterium to reszta koscioła jest pokryta pieknym  marmurem i tylko w poblizu ołtarza kosciół zdobią marmurowe rzezby.

I to co pewnie zapamietam na zawsze : jezeli chodzi o bryłe katedr to zawsze nalezy je objesc dookoła. Te tutaj na Sycyli maja z tyłu dosyc charakterystyczne wzorki. Podobnie jak koscioły we Florencji to ich indywidualny znak rozpoznawczy. Koniecznie trzeba obejsc w koło katedre w Palermo bo dopiero wowczas mozna zobaczyć ze kazdy jej bok zaprojektowany jest w innym stylu.

No i jeszcze ostanie spojrzenie na Cefalu, ktore dosyc malowniczo jest polozone u zboczu duzej skały.

A to nasze śniadanie : włoska bruschetta made by us 🙂